خطر در کمین معماری “ورکانه”

در دامان رشته کوه الوند روستایی شکل گرفته که معماری آن تصویری از اروپا در دوره رنسانس را نمایان می‌کند. روستایی که تمام آن از سنگ، لاشه سنگ و چوب بنا شده است. پا بر روی سنگ فرشِ کوچه پس کوچه‌های این روستا که می‌گذاری گویا چند قرن به عقب بازمی گردی. فضای سنتی و […]

در دامان رشته کوه الوند روستایی شکل گرفته که معماری آن تصویری از اروپا در دوره رنسانس را نمایان می‌کند. روستایی که تمام آن از سنگ، لاشه سنگ و چوب بنا شده است. پا بر روی سنگ فرشِ کوچه پس کوچه‌های این روستا که می‌گذاری گویا چند قرن به عقب بازمی گردی. فضای سنتی و نوستالژیک این روستا هر گردشگری را به ” ورکانه” می‌کشاند.

روستای ورکانه یکی از منحصر به فردترین روستاهای ایران است که تمام آن از سنگ ساخته شده و ساختمان‌های آن با استفاده از مصالح سنگ لاشه، چوب و ملات گل تشکیل یافته است. ورکانه به خاطر معماری منحصر به فرد و سابقه ۴۰۰ ساله اش، در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

در هر کوچه این روستا که قدم می‌گذاری، فرش سنگی زیر پا، احساسی زیبا را در وجود انسان ایجاد می‌کند، تمام کوچه‌ها جدول کشی شده و مانند شهری زیبا به نظر می‌رسد. چراغ‌های روشنایی زیبایی که مناسب سنگفرش هاست کنار پیاده رو تعبیه شده است.

آب و هوای معتدل در تابستان‌ها یکی از دلایلی است که گردشگران را راهی این روستا می‌کند. روستای ورکانه در شهرستان همدان و در ۱۸ کیلومتری جنوب شرق همدان و ارتفاع حدود ۲ هزار و ۲۵۰ متری از سطح دریا واقع است. چهره روستا همیشه تمیز و بهداشتی است و نمای سنگی خانه‌ها در هنگام غروب تصاویر اروپای دوران رنسانس را یادآور می‌شود.

«اصطبل مری لیلی قراگوزلو» به عنوان یکی از آثار ملی کشور در این روستا قرار دارد. به گفته کارشناسان به دلیل نزدیکی ورکانه به شهر زیرزمینی ارزانفود آینده گردشگری این روستا درخشان است.‌

 اما حالا «چشمه قُُلقُلِ» سریال «علی البدل» با ساخت و سازهایی همچون معماری شهری روبروست. ساختمان‌هایی که نمای آنها با معماری سنگی ورکانه متفاوت است و ذوق هر گردشگری را جریحه دار می‌کند. گویا اهالی ورکانه با اینگونه ساخت و سازها به فکر معماری منحصر به فرد این روستا نیستند. حالا کم کم زادگاه پروفسور «توفیق موسیوند»، نخستین سازنده قلب مصنوعی در جهان، دیگر آن رنگ و بوی سابق را ندارد و اگر این گونه پیش برود به یک روستای عادی تبدیل می‌شود.

ساخت و سازها، ورکانه را از فهرست آثار ملی ایران خارج می‌کند

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان در این باره به خبرنگار ایرنا می‌گوید: دهیاری ورکانه باید هرچه سریع‌تر از ساخت و سازهای غیر مجاز جلوگیری کند چراکه اگر ساخت و سازها به این شکل ادامه داشته باشد روستای ورکانه از فهرست آثار ملی ایران خارج می‌شود.

احمد ترابی با اشاره به اینکه در رابطه با ساخت و سازها مکاتباتی با دستگاه‌های مرتبط صورت گرفته است، تاکید کرد: بخشداری مرکزی همدان و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان باید با متخلفان برخورد کنند.

وی اظهار داشت: ساخت و سازهای غیر مجاز موجب نابودی بافت گردشگر پذیر روستاهای ورکانه، سیمین و خاکو می‌شود.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان ادامه داد: در نوروز سال گذشته نزدیک به ۳۰۰ هزار گردشگر از روستای ورکانه بازدید کردند که اگر بافت سنتی آن از بین برود، دیگر هیچ گردشگری از آن بازدید نمی‌کند.

وی عنوان کرد: اهالی این روستا باید خودشان دغدغه حفظ معماری سنتی ورکانه را داشته باشند و احتیاجی به اقدامات قانونی نباشد.

ترابی تاکید کرد: نابودی معماری ورکانه مهمترین چالش کنونی حوزه گردشگری استان همدان است و باید هرچه سریع‌تر از آن جلوگیری شود.

روستای ورکانه با جمعیتی حدود یک هزار نفر از حدود ۱۷۰ خانوار، در دل کوهستان‌های زاگرس در شرق رودخانه ارزانفود و نزدیک قنات روستا واقع شده که قدمت آن به اوایل دوره صفوی می‌رسد و تابستان‌های خنک، دلپذیر و زمستان‌های سخت و خشن دارد./ایرنا