نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
روزنامه شرق در این یادداشت که به قلم سیدمرتضی مبلغ رئیس اسبق ستاد انتخابات کشور نگاشته شده آورده است: ۱ فقدان ساختار حزبی انتخابات: احزاب از لوازم اجتناب ناپذیر نظام های مردم سالار هستند. دلایل آن علاوه بر تجارب حاصل از کنش‌های سیاسی نظام های مردم‌سالار، در مطالعات و پژوهش های سیاسی اندیشمندان و نظریه […]
روزنامه شرق در این یادداشت که به قلم سیدمرتضی مبلغ رئیس اسبق ستاد انتخابات کشور نگاشته شده آورده است:
۱ فقدان ساختار حزبی انتخابات: احزاب از لوازم اجتناب ناپذیر نظام های مردم سالار هستند. دلایل آن علاوه بر تجارب حاصل از کنش‌های سیاسی نظام های مردم‌سالار، در مطالعات و پژوهش های سیاسی اندیشمندان و نظریه پردازان سیاسی اجتماعی به نحو مفصل و همه جانبه مشخص شده است. کارکرد احزاب نیز به طور مستقیم و جدایی‌ناپذیر در فرایندهای انتخاباتی و نهادهای منتخب مردم جریان می‌یابد. انتخابات در نظام های مردم سالار پیوندی ارگانیک و حقوقی با نظام‌های انتخاباتی آنان دارد؛ به این معنی که در انتخابات سهم بالایی از کرسی‌های نهادهای انتخاباتی به احزاب تخصیص داده شده است و مردم به احزاب و فهرست نامزدهای معرفی‌شده از سوی آنان نیز رأی می‌دهند. این امر علاوه بر آثار مثبت و سازنده‌ای که در سامان سیاسی و ارتقای نظام مدیریتی کشور دارد، به سامان نظام انتخاباتی هم کمک شایانی می‌کند؛ از جمله می‌تواند ثبت نام‌های گسترده و بی ضابطه نامزدهای انتخاباتی را سامان‌مند و ضابطه‌مند کند و در تبلیغات انتخاباتی نیز تحول سازنده و بهینه‌ای ایجاد کند و بر میزان و کنترل هزینه های تبلیغاتی مؤثر واقع شود…
اما نظام انتخاباتی در جمهوری اسلامی فاقد این امر ضروری است و نتایج ناگوار آن علاوه بر کاستی‌ها و ناکارآمدی‌های نهادهای برآمده از انتخابات، در بی‌هنجاری‌ها و ناکارآمدی های سامان سیاسی کشور نیز مشاهده می‌شود. ازجمله کثرت و تعدد بسیار زیاد تشکل‌های سیاسی که گاهی هیچ‌گونه مبنا و پایه سیاسی و اجتماعی ندارد و به جای تعالی و کارآمدی سامان سیاسی موجب اختلال در آن می‌شود. همچنین فعال شدن و اثرگذاری افراد و جریان‌های خاکستری، باندی و غیرشفاف در روندهای سیاسی کشور که منجر به بروز انواع رانت ها و فسادهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شده و می‌شود.
۲ نحوه نظارت بر انتخابات: نظارت استصوابی به گونه‌ای که در نظام انتخاباتی موجود تفسیر و عمل می‌شود، مهم‌ترین و اساسی‌ترین مسئله فرایندهای انتخاباتی است و آسیب‌هایی را به نهادهای انتخابی وارد کرده و می‌کند که توضیح کلی آن در ویژگی اول انتخابات، یعنی «رقابتی بودن» آمده است.
۳ ضرورت تفکیک زمانی «ثبت‌نام برای رأی دادن» و «رأی دادن» یکی از لوازم سلامت و حتی سهولت و شفافیت انتخابات به جدابودن زمان ثبت‌نام برای رأی‌دادن و زمان رأی‌دادن مربوط می‌شود. نهاد اجرائی انتخابات حداقل دو هفته قبل از روز اخذ رأی باید برای مراجعه و ثبت نام رأی دهندگان مکان‌های خاصی را تعیین و اعلام کند و شهروندان ضمن مراجعه و ثبت‌نام برای رأی‌دادن، کارت انتخابات را که در آن شعبه اخذ رأی مشخص شده است، دریافت می‌کنند و روز اخذ رأی با مراجعه به شعبه از پیش تعیین‌شده و ارائه کارت انتخاباتی، رأی خود را به صندوق می‌اندازند. این امر ضمن ساماندهی و سهولت مهم‌ترین بخش انتخابات، یعنی اخذ رأی از شهروندان، باعث جلوگیری از بخش مهمی از تخلف ها و تقلب های احتمالی می‌شود. متأسفانه در نظام انتخاباتی موجود، ثبت نام برای رأی دادن و رأی دادن هم زمان است و برای هیچکس هم از قبل شعبه خاصی برای رأی دادن مشخص نمی‌شود. مهم‌ترین دلیل مطرح شده درباره عدم تفکیک زمانی ثبت نام برای رأی دادن و رأی دادن، به دو بار مراجعه رأی دهندگان و نگرانی از احتمال کاهش مشارکت مردم مربوط می‌شود؛ اما اهمیت این امر از یک سو و اهمیت امر انتخابات از سوی دیگر و تبلیغ و ترویج این اهمیت برای شهروندان می‌تواند رافع نگرانی یادشده باشد. البته برخی کارشناسان راه حل دیگری را مطرح می‌کنند که منجر به دو بار مراجعه رأی دهندگان نشود و آن اینکه نهاد اجرائی انتخابات از قبل برای هریک از شهروندان، شعب اخذ رأی خاصی را مشخص و اعلام کند به گونه‌ای که هر شهروند مجاز باشد صرفاً در آن شعبه ثبت نام کند و رأی دهد؛ اما این امر مستلزم دراختیارداشتن اطلاعات و محل سکونت همه شهروندان و دسترسی نهاد اجرائی به آنان است که حتی در صورت فراهم بودن زیرساخت‌های لازم آن، در عمل با مشکلات مختلف از جمله اطلاع‌رسانی مطمئن به شهروندان مواجه خواهد شد. این در حالی است که تاکنون مرکز جامع آماری و به‌روزشده شهروندان شکل نگرفته است.
۴- تبعیض‌های گسترده سیاسی و تبلیغی شرایط سیاسی و تبلیغی کشور با برخی تبعیض‌ها مواجه است که مستقیماً در نظام انتخاباتی اثرگذار است و یکی از آسیب های جدی نظام انتخاباتی را تشکیل می‌دهد. علاوه بر نحوه نظارت انتخاباتی که منجر به ایجاد فرصت‌ها و شرایط سهل و بی‌دغدغه و برابر برای همه جناح‌های سیاسی و چهره ها و فعالان سیاسی نمی‌شود و موجب محدود شدن و از دست رفتن فرصت‌ها و ایجاد شرایط بسیار دشوار برای یک جناح سیاسی دیگر و برخی چهره ها و فعالان سیاسی دیگر شده است، نحوه استفاده از فرصت ها و امکانات دستگاه ها و ارگان های گسترده تبلیغی کشور که از اموال عمومی استفاده می‌کنند، به گونه‌ای است که رانت‌های گسترده‌ای را برای یک جناح و برخی افراد فراهم می‌کند، این امر محدود به زمان انتخابات نیست، بلکه در پیشاانتخابات هم جاری است.درحالی‌که دستگاه ها و ارگان‌های تبلیغی و خبری عمومی کشور حق ورود به سوگیری های جناحی و اقدام له یا علیه جناح‌ها و احزاب و افراد را ندارند و علاوه بر آن میزان برخورداری عمومی جناح‌ها و احزاب و افراد از امکانات و فرصت‌های آن دستگاه ها و ارگان ها باید برابر و عادلانه باشد و درخصوص استفاده انتخاباتی نیز صرفاً باید براساس قانون عمل شود.
۵- فقدان شفافیت لازم پیش تر گفته شد که همه فرایندهای انتخاباتی به‌ویژه اخذ رأی، شمارش و تجمیع و اعلام آرا باید در مرئی و منظر عمومی قرار بگیرد و امکان نظارت عمومی بر آن فراهم باشد. به جز سه مورد پیش‌گفته؛ یعنی دلایل قانونی ردصلاحیت نامزدها – که صرفاً باید به خود نامزد اعلام شود و رأی شهروندان که باید مخفی باشد و وضعیت آرا در هنگام اخذ رأی از شهروندان که باید مخفی بماند، همه مراحل انتخابات باید کاملاً شفاف و آشکار باشد. علاوه بر ایجاد سازوکارهای مناسب اطلاع‌رسانی و فراهم‌کردن امکان مشاهده همه مراحل و روند انتخابات توسط احزاب و نامزدها و رسانه‌های ارتباط جمعی، استفاده از امکانات پیشرفته ماشینی از لوازم ایجاد شفافیت انتخاباتی است؛ اما نظام انتخاباتی موجود از این جهت نیز با کاستی‌هایی مواجه است./ایرنا
این مطلب بدون برچسب می باشد.